HTC TyTN review

Wat zit er bij het toestel?

De hoeveelheid accessoires die in de doos van de HTC TyTN aanwezig was rijkelijk voorzien. HTC levert mee wat men normaliter onder het merk Qtek ook al deed. Inbegrepen is het volgende:

De overige accessoires zijn vrij standaard. De stereo headset is gelukkig verbeterd. Deze klinkt stukken beter dan het stukje plastic dat bij de S200 meegeleverd werd. Het is niet de kwaliteit die bij een Nokia model geleverd wordt, maar het mag er zeker zijn. Ook de verbeterde afstandsbediening valt daaronder. Al met al kan gezegd worden dat de TyTN met genoeg accessoires geleverd wordt. Jammer trouwens dat die 512 MB geheugenkaart niet in de doos zat. Bij provider versies zoals de SPV M3100 zal die wel aanwezig zijn.

Uiterlijk

Het uiterlijk was de afgelopen periode niet het meest sterke onderdeel van Qtek en nu dus HTC. Toestellen waren meestal in het grijs uitgevoerd en waren grote lompe modellen. Daarin kwam verandering met de Qtek S100, S200 en de nieuwe 8500, waarvan ook een roze versie van bestaat. HTC ziet dus in dat men niet alleen op eigenschappen de wedstrijd kan winnen. Uiterlijk speelt een rol in de huidige markt vandaag.

De TyTN laat daarin opnieuw zien dat men er alleen met specificaties er niet is. De TyTN moet er ook goed uitzien en dat is HTC redelijk goed gelukt. Het hele toestel geeft de gebruiker een Sony Ericsson P990i gevoel. Volgestampt met de mooiste dingen, maar kan wel wat aan de plompe kant overkomen. De nieuwe HTC telg is compacter ontworpen en geeft over het geheel een uniek gevoel van een toestel dat van buiten wat minimalistisch is uitgerust, maar van binnen volzit met op en top specificaties.

Het geheel straalt dit uit en helaas niet meer dan dat. Het toestel is ten opzichte van andere modellen in de markt van gelijkwaardige strekking niet enorm groot of dik. De TyTN houdt zich goed tussen de modellen als de P990i, Qtek S200, de oudere 9100 of de Nokia E70. Maar kijkt men naar de nieuwe Sony Ericsson M600i en Nokia E61 dan wordt al snel duidelijk dat men bij HTC nog even goed moet kijken naar deze modellen en naar de betekenis van het woord dun.

Kijkt men nu over het gehele toestel heen dan vallen wel een aantal dingen op. Het minimalistische karakter van het toestel komt in uitdrukking door de gebruikte kleuren van de cover en de toetsen op het toestel. Op de voorkant vindt men boven het enorme scherm dat aanraakgevoelig is twee sneltoetsen voor het onderdeel messaging en internet explorer. Naast deze toetsen vindt men de videocamera voor het videobellen.

Onder het scherm is het centrale bedieningsonderdeel geplaatst. Dat in het midden een centrale toets heeft. Deze is wat aan de vlakke kant, maar ondanks dat nog redelijk te bedienen. Naast deze toets vindt men zeven sneltoetsen ieder met een eigen functie. De TyTN heeft een eigen toets gekregen om het videobellen op te starten.

Op de zijkanten van het toestel vindt men een aantal nieuwe toetsen. Waaronder op de linkerzijkant een scrolltoets die in drie richtingen bediend kan worden. De toets is een enorme verbetering voor de bediening van het gehele Windows Mobile besturingssysteem. Iets dat al veel eerder toegepast had moeten worden. Selecteren is nu een eitje en geeft de gebruiker de mogelijkheid het toestel met één hand te bedienen en soms gewoon de stylus te negeren. De scrolltoets wordt verder geflankeerd door een OK toets en een spraakrecorder toets.

Het geheugenkaartslot is ook op de linkerzijkant geplaatst. Helaas is deze niet afgedekt wat tot gevolg heeft dat het slot ongewild toegang geeft tot stof en de mogelijkheid tot het verliezen van de geheugenkaart. Dat had echt beter gemoeten. De rechterzijkant bevat drie toetsen. Eén voor de camera, één voor het wireless manager en de aan/uit toets.

De onderkant bevat de miniUSB poort, infraroodpoort, reset toets en de toets waarmee men de klep op de achterkant opent. De achterkant als laatste biedt alleen plaats aan de camera die geflankeerd wordt door een nutteloze flitser, spiegel, speakeruitgang en toets waarmee de macro ingeschakeld kan worden. Iets dat beter werkt dan bij de N80 of S200, maar nog steeds niet volledig voldoet.

De TyTN is de echte opvolger van de HTC Wizard series. Het toestel biedt namelijk net zoals dit model een volledig toetsenbord dat door middel van een schuifmechanisme te voorschijn komt. Het gehele schuifmechanisme was bij de Wizard nog een punt van kritiek. Bij de TyTN niet meer dan lof, want er is absoluut verbetering ingekomen. De schuif voelt goed en strak aan.

Nadat het toetsenbord geopend is wordt het toetsenbord zichtbaar, dat veel meer mogelijkheden biedt dan de 9100. Meer toetsen en meer functies achter toetsen. Dat is zeker netjes, vooral omdat men bij de 9100 nog wel eens het gevoel had dat men niet alle soorten tekens kon invoeren. Daarnaast is er nu in het interface van het toestel een notificatie van het feit dat men de CAPS lock of secundaire functies inschakelt. Iets wat node gemist werd op de Wizard series. Het gehele toetsenbord is absoluut een vooruitgang.

De nieuwe TyTN laat zien dat ook HTC leert van zijn/haar fouten. Verbeteringen zijn over het gehele toestel zichtbaar en tonen aan dat de TyTN absoluut een verbetering is ten opzichte van de 9100. Op sommige vlakken mag men nog wel wat meer uitgesproken zijn. Vooral op het gebied van duidelijk en sterk uiterlijk, de toepassing van een fatsoenlijke macrofunctie en het feit dat men het aspect van fashion ook eens moet beroeren. Men wordt niet warm of koud van de TyTN en zijn minimalistische uiterlijk. Men krijgt het eerder warm of koud van de inhoud en dat is hetgeen dat momenteel in de huidige lijn van HTC de boventoon voert.

Uithoudingsvermogen

In principe stelt iedereen het op prijs dat een toestel het lang volhoudt qua batterijtijd en met een gemiddelde standbytijd van twee à drie dagen houdt de TyTN het redelijk lang vol voor een PocketPC Phone. Ondanks dat het toestel tjokvol zit met mogelijkheden is de genoemde batterijtijd bij normaal gebruik zeer goed haalbaar: zolang de Wireless LAN of HSDPA functie maar niet gebruikt wordt! Dit zijn namelijk de grootste stroomverbruikers van het toestel, wanneer men intensief WLAN en HSDPA/UMTS gebruikt en het bij voorbaat al de hele dag aan laat staan dan is ongeveer een standytijd van één dag te halen. Dit alles bij een volle lading van de forse 1350 mAh batterij, men moet dus wel degelijk zuinig omspringen met het gebruik van de HSDPA en Wifi-functie.

Gelukkig is het toestel weer vrij snel bij te laden. De TyTN kan namelijk ook opgeladen worden via de USB-poort van de PC door het toestel aan te sluiten met de miniUSB kabel. In dit geval kost het volledig opladen wat meer tijd dan het laden via de gewone bureaulader - die tijd ligt doorgaans rond de anderhalf à twee uur.

Belkwaliteit

Tijdens het bellen en gebeld worden met de TyTN zijn er vrijwel geen problemen ondervonden. Het toestel doet het qua netwerkbereik redelijk goed op diverse Nederlandse netwerken. De kwaliteit van de gesprekken is zeker verbeterd. De ronduit slechte kwaliteit van de S200 is verdwenen en ingeruild voor een redelijk fatsoenlijke kwaliteit waar zeker mee te leven valt. Het is geen Nokia, Sony Ericsson of Samsung kwaliteit, maar men kan nu met recht zeggen dat het probleem aangaande de belkwaliteit van HTC modellen heel langzaam tot het einde behoort. Al is er nog meer dan genoeg ruimte voor verbetering. Een sterk punt is het nog steeds niet!

Videotelefonie is iets nieuws voor HTC. De mini-laptop HTC Universal had al wel, maar in dergelijk model als de TyTN was het nog niet toegepast. De mogelijkheden zijn gelijk aan de Universal en bestaan uit het voeren van een videogesprek via de front camera en het schakelen naar de camera op de achterkant. Verder kan men schakelen tussen de uitgestuurde video en ontvangen video, is er de mogelijkheid tot het wijzigen van de afmeting en het voeren van een videogesprek in landscape modus. Het uitschakelen van de audio is ook mogelijk. Allemaal opties die verwacht worden en niet meer dan dat.

Binnen Windows Mobile 5.0 is een heel uitgebreid gespreksoverzicht op te vragen van inkomende, uitgaande en gemiste oproepen. Per oproep kan er uiteraard de datum, tijd en duur worden weergegeven. Ook kan een samenvatting opgevraagd worden van alle gesprekken (inkomende, uitgaande, laatste, gesprekken op een ander netwerk) genaamd timers. Deze functie bevat geen grote veranderingen ten opzichte van de oudere Windows Mobile versies, maar men heeft wel directe ondersteuning voor CallerID-afbeeldingen toegevoegd. Meer hierover is te lezen in het onderdeel 'telefoonboek' van deze review.

De TyTN kan maximaal 40-toons polyfone beltonen laten horen die goed klinken, hoewel het volume sterk te wensen overlaat. Er is standaardondersteuning aanwezig voor WAV, MIDI, MP3 en WMA-beltonen.

Om zonder enig geluid gewaarschuwd te worden heeft de TyTN natuurlijk ook een trilfunctie aan boord. Deze voelt men iets slechter dan in de S200 en dat komt vooral door de dikte. Toch kwam het daarnaast nog menigmaal voor dat een gesprek onnodig gemist werd, omdat de gebruiker de trilfunctie in de jaszak niet voelde. Opnieuw een verbetering en dan op het vlak van de handsfree speaker. Deze klinkt fantastisch, maar de andere kant meldt wel dat er nog wat compressie van het geluid voorkomt. Het lijkt dan net of dat er een blower aanstaat in de omgeving. Dit was tijdens het testen niet het geval. Dus daar valt nog wat te verbeteren.

Beeldscherm

Naast de camera speelt ook het beeldscherm een hoofdrol bij de HTC TyTN: het toestel is voorzien van een touchscreen (aanraakscherm). Deze wordt niet alleen gebruikt om informatie weer te geven, maar ook om de TyTN mee te bedienen. Dit kan bij voorkeur met de nageltoppen, maar het beste is om hiervoor wordt een speciale bijgeleverde pennetje (stylus) te gebruiken. Hiermee kan men het toestel preciezer bedienen en is de kans op beschadigingen minder. Dit is niet anders dan bij de S100, S200 of 9100: een PocketPC is voorzien van een touchscreen.

Ten opzichte van de 9100 is het beeldscherm van de TyTN niet veranderd in fysiek formaat en resolutie. Ook de helderheid is gelijk gebleven. Het beeldscherm van de TyTN is een 2.8" TFT transreflective touchscreen met een resolutie van 240 x 320 pixels en 65.535 kleuren, gangbaar voor veel PocketPC's, al komt VGA (480 x 640) sterk in opmars bij de forsere modellen.

Helaas moet worden opgemerkt dat het gat momenteel te groot wordt. De enige hoofdrol dat het scherm van de TyTN kan spelen is gerelateerd aan het feit dat het toestel een touchscreen heeft. Daar blijft het dan ook wel bij. Het scherm van de nieuwe Sony Ericsson telgen; M600i en P990i en de schermen van de nieuwe E-series zijn veel beter. Leg de schermen naast elkaar en men ziet de enorme verschillen tussen de TyTN en de genoemde modellen. Ondersteuning voor hogere kleurenschermen zoals deze aanwezig zijn in de E-series en Sony Ericsson modellen kunnen niet lang meer uitblijven. Het is misschien nog wel het duidelijkste in zonnige omstandigheden. Het scherm van de TyTN is dan niet meer af te lezen.

Menu

Een feit is dat een toestel pas meetelt als Smartphone wanneer deze voorzien is van een echt besturingssysteem. Op de HTC Mercury vindt men het Windows Mobile 5.0 besturingssysteem dat een groot aantal nieuwe dingen heeft, waaronder support voor Wireless LAN, HSDPA/UMTS, Video Calling, CallerID, 3D-acceleratie chipsets, .NET 2.0 Compact framework en een nieuwere lay-out. In tegenoverstelling tot Windows Mobile 2003 Second Edition heeft Windows Mobile 5.0 nieuwe roots meegekregen: het OS is gebaseerd op Windows CE 5.0, maar blijft gewoon de oude structuur aanhouden. HTC heeft alleen nog een extra sausje over de gebruikersinterface geplaatst, die een vooruitgaan is ten opzichte van de 9100. De nieuwe AKU 2.0 softwareversie speciaal op het gebied van messaging en beveiligingsverbeteringen is standaard aanwezig op de TyTN.

De batterij-indicator wordt nu bovenaan in de taakbalk getoond. Hierdoor kan men eenvoudig en snel de informatie over batterijtijd opvragen. Verder spelen de twee sneltoetsen op het keypad onder het scherm een grote rol. Deze bedienen namelijk de OK functie en openen het start menu. Door deze twee functies is het mogelijk om door het complete menu te bladeren, programma's te starten en instellingen te wijzigen zonder ook maar één keer het scherm te raken. Dit maakt de HTC TyTN een toestel dat volledig one-handed is. Bepaalde onderdelen als het kiezen van opties in de taakbalk of het bedienen van de camera moeten nog al dan niet gedeeltelijk via het scherm gedaan worden. De toegevoegde scrolltoets maakt het geheel af. Hierdoor is het mogelijk bepaalde functies nog sneller te bedienen en te selecteren. Absoluut een uitkomst!

Tweetalig is iets dat voor de TyTN niet nieuw is. Oudere modellen hadden het ook al. Er moet alleen wel worden aangegeven dat de verschillende versies Nederlands al dan niet Engels enorm verschillen. De ondersteuning voor de Nederlandse taal is er wel, maar dit gaat ten kosten van de volledige set aan mogelijkheden die Windows Mobile biedt. Een voorbeeld daarvan is het ontbreken van een groot aantal invoermethoden in de Nederlandse ROM. Dit is een enorme smet, want het betekent dat men eigenlijk nog niet volledig de keuze voor de Nederlandse taal kan maken. Men verliest gewoon essentiële functionaliteit.

De TyTN is voorzien van een snelle processor: een 400 MHz processor van Samsung. Wanneer er naar de snelheid van het menu gekeken wordt valt deze mee, het toestel reageert snel en multitasking tussen verschillende toepassingen is ook goed te doen, zolang het maar bij een aantal programma's blijft. Wordt er met veel verschillende programma's gewerkt, dan komen de nadelen van Windows Mobile.

Zijn er eenmaal (erg) veel programma's geopend, dan is het duidelijk te merken dat de snelheid er flink na een poosje. De eerder geopende programma's sluiten namelijk niet af wanneer men ze sluit en blijven (nog een tijd!) in het geheugen staan, waardoor het toestel zelfs zo traag kan worden en kan leiden tot vastlopers. In dit geval is een reset nodig: men drukt met de stylus aan de onderkant van het toestel de resetknop in en het toestel herstart zichzelf, wat ongeveer tien seconden zal duren maar toch de nodige irritaties met zich meebrengt. Niet echt veel anders dan de vorige Windows Mobile versies en het lijkt erop dat Microsoft wederom heeft zitten slapen. Voorlopig is de softreset-knop op een PocketPC een must.

Duidelijk is dat de in het geheugen opeenhopende programma's de voornaamste oorzaak zijn van traagheid en vastlopers. Dit kan worden voorkomen door goed gebruik van de Taskmanager, die ook verstopt is in het menu Instellingen. Het is handiger om hiervoor een tool te gebruiken die alle programma's ook afsluit wanneer met op het kruisje tikt en zo vrij werkgeheugen behouden blijft.

Uiteraard is het ook mogelijk de TyTN van een eigen stijl te voorzien. Alle menu's, thema's, achtergronden, iconen en dergelijke zijn net als een reguliere smartphone helemaal aan te passen naar eigen smaak, zo kan er een persoonlijk tintje worden gegeven aan het toestel.

Telefoonboek

In Windows Mobile toestellen zit eigenlijk geen standaard telefoonboek zoals deze te vinden zijn in reguliere telefoons. In plaats hiervan wordt van het veel uitgebreidere 'Contactpersonen', wat tevens onder Microsoft Outlook te vinden is, gebruik gemaakt. Aan deze contactpersonen zijn dan weer onder andere telefoonnummers toe te wijzen, maar dat zijn slechts enkele van de velden waar gegevens van contactpersonen aan toegekend kunnen worden. Toch is het eenvoudig om, vooral bij PocketPC-phones, altijd en overal snel bij de telefoonnummers van de betreffende contactpersonen te kunnen. Hierover is goed nagedacht en een oplossing is gekomen in de vorm van 'Smart Dialing' geïntroduceerd door HTC zélf. Deze optie houdt in dat, als het telefoonpad tevoorschijn getoverd wordt door op de groene accept knop de klikken, nu op T9-achtige wijze eenvoudigweg de naam van de contactpersoon op het telefoonpad in te typen is waarna zijn nummer verschijnt. Het maakt hierbij niet uit of de voor- of achternaam ingetypt wordt, het systeem houdt alle mogelijkheden van de toetscombinaties open totdat er simpelweg slechts enkele over zijn. Hierbij kan ook nog eenvoudig gekozen worden voor een thuis-, mobiel-, of werknummer wat gebeld moet worden, door naar links of rechts te klikken.

De opties die per contactpersoon op te slaan zijn, zijn zoals men van Windows Mobile gewend is, erg uitgebreid. Het varieert hier van Voor- of achternaam tot werkadres en van apart in te stellen beltonen tot telefoonnummers van assistenten van de betreffende contactpersoon. Een optie die deze toch al erg uitgebreide lijst helemaal compleet maakt, is om CallerID-afbeeldingen in te stellen per contactpersoon. Een integratie die in alle nieuwe Windows Mobile modellen aanwezig is en zonder problemen gesynchroniseerd kan worden.

In vergelijking met andere modellen zoals Symbian Series 60 of UIQ scoort Windows Mobile nog steeds erg hoog op het gebied van het telefoonboek. S60 mist in vergelijking tot de andere twee de meeste opties. Niet alle data en alle velden worden eenvoudig overgenomen door een Series 60 toestel. Iets waarop de E-series ten opzichte van de TyTN steken laten vallen. De UIQ modellen (M600i en P990i) hebben een veel beter telefoonboek en komen heel erg dicht aan de kwaliteit van de TyTN.

Messaging

Op het gebied van messaging scoort de TyTN hoog. Dit was ook wel enigszins te verwachten omdat een belangrijk onderdeel van messaging toch het invoeren van tekst is. Het toestel heeft daarvoor een aantal systemen aanboord waarbinnen alle mappen en mogelijke messaging opties bij elkaar komen. In totaal zes opties zijn aanwezig waarmee tekst kan worden ingevoerd. Al deze opties zijn gerelateerd aan het touchscreen en het hardware keyboard dat op de TyTN aanwezig is.

Als eerste moet er gemeld worden dat het toestel tijdens de review een Nederlandse versie was. Dat betekent geen letter recognizer, geen block recognizer, geen phonepad en geen transcriber. Allemaal opties die wel in de engelse versie zitten, maar ontbreken in de Nederlandse. De opties worden hier wel beschreven, zodat men doorheeft wat de Nederlandse mist en de engelse versie wel heeft. De keuze is aan de gebruiker of men de opties nodig heeft.

De eerste invoeroptie is een standaard toetsenbord dat op het scherm wordt weergegeven. Door de letters en andere karakters op het scherm te kiezen kan men een volledige tekst invoeren. De twee en derde optie zijn de Block en Letter recognizer, die beide gelijkwaardig aan elkaar zijn in de manier waarop de gebruiker de tekst invoert. In een aantal vakken op het scherm schrijft men de letters en karakters. Binnen seconde zal de tekst worden herkend en toegevoegd.

Het zogenaamde 'phonepad' is de vierde optie en hierbij verschijnt een telefoontoetsen lay-out op het scherm zodat met één hand eenvoudig tekst ingevoerd kan worden net als op een normale telefoon met toetsenbord. Tot nu toe was er echter nog geen ondersteuning voor T9 (alleen Engels) maar met de komst van Windows Mobile in het Nederlands, is ook T9-ondersteuning voor de Nederlandse taal meegekomen. Dankzij deze feature is het nu nog makkelijker om zonder keyboard even one-handed een SMS-bericht te typen. De een na laatste optie is de transcriber, dat niet meer dan de handschriftherkenning is. Door op het scherm tekst te schrijven zal deze worden toegevoegd in het bericht. Helaas, is dit systeem niet zo snel en accuraat als systemen bekend uit de Sony Ericsson P990i/M600i of Nokia 7710.

Een nieuw onderdeel is symbol pad. Een onderdeel waarop allerlei speciale symbolen getoond worden. Simpelweg deze aanklikken en de juiste symbolen invoeren is het devies. Rond de 200 tekens kunnen in totaal worden ingevoerd in beide versies; Nederlands en engels.

Het invoeren van tekst via het toetsenbord is bij de HTC TyTN goed voor elkaar. Het toetsenbord werkt snel en accuraat. De indicatie dat men de secundaire functies heeft geselecteerd of de CAPS lock toets zijn aanwezig en maken het invoeren van tekst tot een genot. Het toetsenbord is goed verlicht en heeft nu nog meer opties onder de toetsen waardoor men minder het scherm hoeft aan te raken. Samen met de scrolltoets een goede verbetering.

Natuurlijk is er de standaard SMS mogelijkheid welke overigens weer geïntegreerd is met de Outlook versie van Windows Mobile. In deze Outlook versie is namelijk naast het gebruikelijke E-mail account (zoals deze te vinden is in de desktop versie van Outlook) ook een map 'Tekstberichten' te vinden alwaar de SMS berichten opgeslagen en beheerd kunnen worden. Ook is er een map 'MMS' te vinden waarvandaan MMS berichten verstuurd kunnen worden. In principe gaat SMS-en op dezelfde manier als bijvoorbeeld een E-mail opmaken en versturen. Afhankelijk van uit welke map geopereerd wordt kan dus op dezelfde manier een E-mail, een SMS-bericht óf een MMS-bericht verstuurd worden.

Bij het opmaken van een SMS-bericht is tevens te zien hoeveel karakters nog ingevoerd kunnen worden (standaard zijn dit er 160 bij SMS). Een vergelijkbare optie is ingebouwd in de MMS functie. Als hier de grens van 100 KB overschreden wordt, wordt dit netjes gemeld en gevraagd of het wat minder kan. Bij het opmaken van een MMS-bericht kan ook nog gekozen worden om het bericht op een later tijdstip te laten versturen. Er is hier ook een optie om direct naar de camera over te schakelen om zo een foto of video te schieten en dan direct te versturen.

Vervolgens de e-mail functie. Deze werkt vrijwel identiek aan de zijn grotere desktop broer. Eerst kunnen achtereenvolgens de POP3/SMTP/IMAP servers ingesteld worden om later de opties voor authenticatie bij de betreffende servers op te geven. Tevens kan hier de optie 'store attachments to storage card' aangevinkt worden welke erg handig is als mail met grote bijlagen ontvangen dient te worden. Een compleet nieuw onderdeel voor Windows Mobile modellen is het instant mail ook wel push mail genoemd.

Push mail is vrij lastig uit te leggen, maar bij Push mail worden berichten direct verzonden naar de telefoon of PDA. Hierbij hoeft men dus niet zelf de mail op te halen om te zien of nieuwe berichten ontvangen binnen zijn. Een Microsoft Exchange server is hier helaas wel voor vereist. Dit klinkt als de Blackberry functionaliteit en dat is het ook, maar het nadeel wat er aankleeft, is dat niet iedere persoon er gebruik van kan maken door de vereiste Microsoft Exchange server.

Momenteel is de optie beschikbaar voor alle Windows Mobile toestellen en PDA's. Aan de fabrikant is het dan de keuze het ook mee te leveren. Naast modellen als de E-series van Nokia en de nieuwe Sony Ericsson telgen was het niet meer dan logisch dat Windows Mobile ook de optie kreeg. Helaas kan Windows Mobile momenteel alleen nog maar via een Microsoft Exchange server praten. De Symbian telgen kunnen met een groot aantal pakketten communiceren, die niet direct Windows gerelateerd zijn, daaronder ook Blackberry connect.

Tenslotte is daar nog de Instant messaging mogelijkheid door middel van MSN. Microsoft heeft in de nieuwe versie van PocketMSN tevens een feature voor het gebruik van Hotmail ingebouwd. Hierdoor kan er snel en eenvoudig gebruik gemaakt worden van het bijbehorende Hotmail account waarmee ingelogd wordt op MSN. Het chatten via de messenger is overigens ook erg prettig op de HTC TyTN, wel is enige vertraging op te merken als meerdere chatvensters geopend zijn, wat toch enigszins vreemd te noemen is aangezien het toestel andere applicaties probleemloos naast elkaar kan draaien zonder vervelende vertragingen. Afgezien van dit kleine minpuntje is het messaging gedeelte op de TyTN wel in orde, mede dankzij de aanwezigheid van het nieuwe push mail.

Connectivity

De HTC TyTN biedt tal van connectivitymogelijkheden, dat menig toestel niet kan leveren. Mogelijkheden als HSDPA/UMTS, infarood, Bluetooth en Wifi/WLAN zijn aanwezig. Modellen als de nieuwe E-series en de P990i van Sony Ericsson hebben deze opties ook aanboord. De speciale manager biedt onder andere de optie om de telefoon op flight mode te zetten, push mail en de trilfunctie/stil modus in of uit te schakelen.

De oude vertrouwde infraroodpoort is aanwezig waarmee, op een al dan niet trage manier, bestanden uitgewisselde kunnen worden. Ook kan de infraroodpoort gebruikt worden om de TyTN als modem te gebruiken voor bijvoorbeeld een laptop. Om deze optie te gebruiken wordt standaard het programma 'Wireless Modem' meegeleverd. Tevens kan via dit programma de HTC telg zó ingesteld worden dat deze ook als modem via Bluetooth gebruikt kan worden.

Bluetooth zit net zoals bij de voorgangers ingebouwd. Nog steeds wordt gebruik gemaakt van de Bluetooth stack van Microsoft maar gelukkig is deze een stuk verbeterd ten opzichte van eerdere modellen die deze Bluetooth stack ook ondersteunden. Onderwerpen zoals het versturen en ontvangen van bestanden werkt bijna altijd goed met de standaard beschikbare applicaties, meer moet men er niet van vragen. Ook het bonden met een willekeurige Bluetooth headset vormt geen probleem voor de HTC TyTN. De Bluetooth headset wordt snel gevonden en kan direct gebruikt worden. Ook connecties met andere telefoons zijn snel en vrijwel altijd probleemloos gemaakt, uitzonderingen daargelaten.

De derde connectivity mogelijkheid is de dataverbinding. Deze kan via het tabblad 'Instellingen' ingesteld worden. Voor de rest maakt de HSDPA/UMTS-mogelijkheid gewoon gebruik van de standaard verbindingen zoals Windows Mobile deze ingesteld heeft en waren er vrij weinig problemen op het gebied van verbindingssnelheid en stabiliteit. Voor mensen die HSDPA niet kennen, het is het snellere broertje van UMTS dat momenteel in vele modellen op de markt aanwezig is. Het geeft de mogelijkheid tot het opzetten van hoge snelheid internetverbindingen tot 1.8 Mbps. Dit is ongeveer vijf keer sneller dan UMTS en daarnaast zal HSDPA de mogelijkheid krijgen snelheden te bereiken tot 14.4 Mbps. Dat is sneller dan menig ADSL verbinding in huis.

De laatste mogelijkheid om contact met de buitenwereld te leggen is niets minder dan WiFi 802.11b én g (802.11b/g). Wireless LAN is belangrijk voor de zakelijke gebruiker. De versie die in de TyTN ingebouwd is, heeft de beschikking over 802.11b/g, wat wil zeggen dat in theorie maximaal 54 mbit behaald kan worden. Helaas is het toestel hierop softwarematig wat beperkt, zodat de snelheid in de praktijk nooit gehaald zal worden.

De HTC TyTN legt snel verbinding met draadloze netwerken. Ook bij netwerken waarvan de SSID uitstaat en die beveiligd zijn, legt de TyTN met de juiste instellingen snel een verbinding. Deze verbinding is overigens stabiel en er zijn dan ook geen problemen ondervonden met het tot stand houden van de verbinding. Helaas kan er niet gesynchroniseerd worden via WiFi tenzij men een Exchange-server heeft draaien. Dan kan ook Push mail via WiFi worden ingeschakeld.

Ook heeft de TyTN goede internetmogelijkheden, al is de bekende Pocket Internet Explorer niet zaligmakend. Pagina's kunnen op verschillende manieren worden weergegeven, maar zo compleet als de Opera Browser is het allemaal nog niet. Er zitten nu eenmaal net te weinig veranderingen op dit vlak van het besturingssysteem en daarmee de browser. Een andere standaardapplicatie welke meegeleverd wordt, is PocketMSN. Naast gewoon MSN'en is het met deze versie is het overigens ook mogelijk om snel het bijbehorende Hotmail account te checken en de MSN Mobile webpagina te raadplegen. Ook kan er vanuit Pocket MSN snel een e-mail bericht gemaakt worden welke vervolgens via het Hotmail account verzonden kan worden.

Al met al zijn de connectivity mogelijkheden op TyTN zeer goed te noemen. Jammer is wel dat er nog gebruik gemaakt wordt van de tragere 802.11b WiFi standaard en dat de g standaard beperkt is, maar dit zal in de toekomst wellicht veranderen bij opvolgers. Ook de aanwezigheid van HSDPA en UMTS is erg mooi, maar vanwege het feit dat HSDPA nog niet overal beschikbaar is in Nederland bij elke provider is het momenteel een nutteloze toevoeging. Leuk voor de specificatielijst, maar in Nederland momenteel nog niet nuttig door de magere aanwezigheid van deze nieuwe techniek.

Geheugen

Ook op dit onderdeel is de HTC TyTN een verhaal apart. Niet zozeer de hoeveelheid geheugen (128 MB ROM, 64 MB RAM) is bijzonder, maar wel de manier waarop er door het besturingssysteem mee om wordt gegaan. Voorheen werkten Windows Mobile devices namelijk helemaal vanuit het RAM geheugen. Voordeel hiervan is dat het snel werkt, echter degene die wel eens een lege batterij mee heeft gemaakt in een PocketPC weet direct wat hét grote nadeel is: zodra dit RAM geheugen namelijk zonder stroom komt te zitten, is alle informatie hierin verloren. Hierdoor was het noodzakelijk eerdere PocketPC's te voorzien van een 'back-up batterij' maar helaas hebben zelfs deze batterijen geen eeuwige stroom en dus bleef het een risico als de batterij leeg was.

Windows Mobile 5.0 bracht hier verandering in. In plaats van alle gegevens in het RAM-geheugen te zetten, behandeld Windows Mobile 5.0 het RAM geheugen eigenlijk net zoals een normale desktop-PC dit doet. Het RAM geheugen wordt namelijk gebruikt om programma's in uit te voeren en de daadwerkelijke opslag van gegevens gebeurd in het wat langzamere flashgeheugen. Dit flash geheugen is te vergelijken met bijvoorbeeld het geheugen wat in een SD-kaart zit. Ook deze kaarten hebben geen stroom nodig om hun gegevens vast te kunnen houden. Vanaf nu maakt het dus niet meer uit hoe leeg de batterij is en een back-up batterij is ook niet meer aanwezig, immers de gegevens gaan toch niet meer verloren en zijn onafhankelijk van enige vorm van elektriciteit geworden.

Over geheugenkaarten gesproken, de TyTN heeft een MicroSD slot wat ten opzichte van de 9100 een grote verandering is. Zoals dat al was aangekondigd en dus geen verandering dit nieuwe slot. Het wachten is nu op geheugenkaarten van 2 GB en groter.

Camera

Gelukkig valt er goed nieuws te melden op het gebied van de camera. HTC die in de tijd van de VGA camera superieur was, heeft de afgelopen jaren steekjes laten vallen met de camera's in de Qtek S100, 9100 en 9000. Eindelijk heeft men het licht gezien. De nieuwe 2.0 Mpixel camera in de HTC TyTN is namelijk best redelijk.

De foto’s zijn van redelijk goede kwaliteit die wanneer deze in de huidige markt gelegd wordt redelijk meekomt. De grote stap van de S200 is niet gevolgd door opnieuw een grote stap in de TyTN. De foto’s zijn niet veel beter geworden en andere modellen zijn de TyTN voorbij gelopen. De Sony Ericsson P990i scoort beter, maar ook de E70 en Sony Ericsson W810i laten de HTC telg achter zich. En er wordt nog niet eens gesproken over de nieuwe standaard die eraan komt. De 3.2 Mpixel camera is bij HTC nog wel even weg!

Er moet wel worden gemeld dat HTC een nieuwe camera-interface heeft toegepast die veel beter is dan de oude versie in de S200 en 9100. De camera is nu vele malen eenvoudiger in te stellen en men kan nu met de vinger alle functies goed bedienen. Absoluut een vooruitgang ten opzichte van de oudere modellen.

In het toestel vindt men een redelijk aantal instellingen. Onder andere diverse instellingen voor het omgevingslicht (Auto, Daglicht, Nacht, Fonkelend, Fluorescerend), vier effecten (Grijs, Sepia, Negatief en Koel, wat een soort blauwtint is) en de keuze uit Superfijn, Fijn, Normaal en Basis als kwaliteitsopties. Foto's kunnen daarnaast in de resoluties 1600 x 1200, 1280 x 1024, 640 x 480, 320 x 240 en 160 x 120 pixels worden geschoten. Andere opties zijn het toevoegen van een datum en tijd in de foto, de keuze voor de naam van de foto, het uitschakelen van het camerageluid, het inschakelen van een zelfontspanner, het wijzigen van de trillingsaanpassing en het opslagmedium. Zoomen is alleen mogelijk in lagere resoluties, zoals bij 640 x 480 pixels tot 4x zoom.

De panoramafunctie, multishot, afbeelding contactpersoon, sport en beeldthema zijn de overige opties in de camera. Hiermee kan men op allerlei manieren foto’s schieten. Leuke opties, maar niet vernieuwend! De flitser is totaal nutteloos. Men kan met de flitser foto’s en video’s maken, maar de flitser heeft pas rond een afstand van 10 centimeter enige invloed op het beeld.

Het toestel kan vanzelfsprekend ook video's opnemen, dit kan in de resoluties 352 x 288, 320 x 240, 176 x 144 en 128 x 96 pixels. De kwaliteit van de video’s is best redelijk en zeker voldoende. Het is niet de kwaliteit die de Nokia N93 bereikt, maar zeker niet slecht. De opties van de videocamera zijn gelijkwaardig aan de camera, maar het is extra mogelijk het geluid al dan niet te inschakelen en men kan een opnamelimiet instellen.

Nadat de foto's gemaakt zijn kunnen deze geopend worden in het foto album genaamd "Afbeeldingen en Video's". De afbeeldingen kunnen hier worden bekeken op het volledige scherm of via een diavoorstelling. De bestanden kunnen worden verzonden via Bluetooth, infrarood, E-mail of MMS-bericht. Aanpassen van de afbeelding is ook mogelijk, maar is eigenlijk vrij karig. De afbeelding kan worden bijgesneden of gedraaid en een autocorrectie kan worden toegepast.

De video's kunnen in hetzelfde album geopend worden. Het is mogelijk de video's over het volledige scherm te bekijken of om deze te verzenden via Bluetooth, infrarood, E-mail of MMS-bericht.

De kwaliteit van de foto’s en video’s is best redelijk en zeker niet slecht. Er zijn betere telefoons op de markt die een betere kwaliteit foto’s en video’s realiseren. De TyTN doet het best aardig, maar de kwaliteit over het geheel mag wel wat beter. De stappen die gezet zijn rond de S200 zijn niet doorgezet naar de TyTN en dat was wel verwacht. De toekomst zal moeten uitwijzen of men opnieuw een verbetering in de camera kan realiseren zoals dit gedaan is bij de Qtek S200. Een pluspunt van de camera is de sterke macro modus.

Om de foto's en video's zelf te bekijken klik hierboven op de link foto's of video's en bekijk zelf de data die gemaakt is tijdens het testen van het toestel.

Aanwezige programma's

Omdat de HTC TyTN een Windows Mobile OS heeft zijn er veel standaard Windows-based programma`s te vinden, waaronder Windows Media Player 10, een zeer uitgebreide kalender/agenda, voicememo, notitielijst, takenlijst en rekenmachine. Behalve deze standaardprogramma`s ontbreekt ook een task manager, een goede bestandsbeheer, programma voor het beheren van ZIP bestanden en de stembesturing niet.

Een aantal extra programma's zijn de downloadagent, de helpfunctie, modemkoppeling, SIM manager en Terminal service client voor het bekijken en besturen van het bureaublad op de eigen PC. Al deze opties zijn goed en eenvoudig te bekijken of in te stellen.

Word Mobile is sinds de vorige versies van Windows Mobile een stuk verbeterd. Zo hoeven Word-documenten niet meer eerst geconverteerd te worden naar Pocket Word formaat maar kan gewoon direct met het standaard Word formaat gewerkt worden. Tevens is de ondersteuning in Word Mobile voor de opmaak van documenten sterk verbeterd. Bij vorige versies van Pocket Word kwam het nog wel eens voor dat de originele lay-out van het document compleet door de war werd gegooid door het document te bewerken in Pocket Word. In de nieuwe versie van Pocket Word, Word Mobile genaamd, is dit probleem geheel opgelost. Het probleem was tevens te wijten aan het feit dat de documenten eerst geconverteerd moesten worden van Word-formaat naar Pocket Word-formaat en weer terug. Met het verdwijnen van deze conversie zijn tevens de opmaak problemen verleden tijd. Documenten zien er nu op de PC precies hetzelfde uit als op de PocketPC, ook nadat ze mobiel aangepast zijn in Word Mobile.

Hetzelfde geldt overigens voor Excel Mobile. Excel sheets moesten voorheen namelijk ook geconverteerd worden wat nu niet meer nodig is. Hierdoor kunnen ook sheets gemaakt in Excel eenvoudig en zonder conversie aangepast worden.

Een nieuwkomer in PocketPC-land is PowerPoint. Microsoft heeft er slim aan gedaan een pocketversie van dit uiterst populaire presentatieprogramma te implementeren in Windows Mobile 5.0 in de vorm van PowerPoint Mobile. Immers, toen PowerPoint er nog niet was voor de PocketPC kwamen veel third-party ontwikkelaars met oplossingen (denk aan Clearvue). PowerPoint Mobile werkt grotendeels hetzelfde als z'n grote broertje, al is er één groot verschil: bij PowerPoint Mobile kunnen geen presentaties gewijzigd of aangepast worden, enkel bekijken is een optie. Een begrijpelijke keuze van Microsoft: de mogelijkheden om een PowerPoint presentatie te maken zijn immers legio en het programma zou veel te veel geheugen en resources eisen van de toch beperktere PocketPC. Bovendien is een PocketPC niet het ideale platform om PowerPoint presentaties te maken. Maar waarom kan het dan wel op de Nokia E-series? Hebben deze modellen wel genoeg geheugen en resources?

Een ander noemenswaardig meegeleverd programma is 'good old' Clearvue PDF. Deze PDF reader werkt hetzelfde als de vorige versies en het scrollen door PDF-documenten gaat redelijk snel, er is goed mee te werken. Verschillende documenten worden echter niet goed weergegeven, het gaat hier vooral om de opmaak van documenten. Ook kleuren willen wel eens niet helemaal overeen komen met de werkelijke kleuren van het document.

Ook JAVA is dit keer weer van de partij en wel te weten in de vorm van het JAVA-programma genaamd 'Midlet Manager'. In deze manager kunnen standaard JAVA applicaties geïnstalleerd en gebruikt worden. De meeste JAVA-applicaties worden zonder problemen herkend en kunnen vlekkeloos geïnstalleerd worden. een voorbeeld van een typisch JAVA programma is bijvoorbeeld JBenchmark, een programma waarmee de snelheid van JAVA op een bepaalde telefoon getest kan worden.

Games

Wat games betreft is de HTC TyTN bijzonder karig. Standaard worden slechts twee games meegeleverd welke overigens standaard voor Windows Mobile zijn. De games zijn Patience (zelfde als de PC-versie) en Bubble Breaker, een simpel puzzelspelletje. Verder is het toestel voorzien van JAVA, maar natuurlijk kan men ook gewoon games voor de PocketPC op het toestel zetten. De goede backwards-compatibiliteit van Windows Mobile 5.0 is een groot voordeel.

Extra's

Hieronder vindt men een vergelijking tussen de HTC TyTN en Nokia E70:

Conclusie

Aan het einde van deze review kan geconcludeerd worden dat de TyTN een enorm compleet toestel is met HSDPA/UMTS, Wireless LAN 802.11b/g, een redelijke camera, aanwezigheid van Push mail en handige scrolltoets.

De mindere punten binnen het toestelgamma van HTC krimpt heel langzaam, maar daarbij moeten worden gezegd dat de mate van krimp wel heel klein is.

Punten als de nutteloze flitser en het feit dat Windows Mobile 5.0 niet volledig overtuigd als product binnen de mobiele markt zijn al eerder beschreven en moeten eens flink worden opgepakt door de betreffende organisaties.

De macroschuif is daarnaast niet bepaald stevig en het scherm in de TyTN kan eigenlijk niet meer mee ten opzichte van andere modellen. De kwaliteit en de helderheid steken schril af tegen andere modellen binnen hetzelfde segment van de markt, zoals de M600i en P990i van Sony Ericsson en de volledige reeks met E-series.

Het feit dat HSDPA aanwezig is, is leuk maar men heeft er tot op heden niks aan. Alleen T-mobile brengt het naar buiten, maar biedt het nog niet door geheel Nederland aan. Daarnaast is UMTS nog niet eens volledig dekkend en begint men nu al met HSDPA. Een leuke functie dus die tot op dit moment nog niet volledig benut kan worden. Men koopt dus het toestel met een functie die men over een aantal maanden pas kan benutten. Een vreemde gang van zaken in een markt die zo snel reageert met nieuwe modellen en functies van de dag van nu. Wanneer nieuwe functionaliteiten zich in de markt en netwerken aandienen dan pas komen normaal de fabrikanten op de markt met hun modellen. Bij de TyTN is het omgekeerd.

Andere punten kunnen wel aangemerkt worden als pluspunten. Dit zijn onder andere de batterijduur, die best redelijk is voor de TyTN. Het mag ook wel met een 1350 mAh batterij. Daarnaast is de camera best redelijk en kan men er aardig kiekjes mee schieten, vooral met de macro modus. Verwacht alleen geen kwaliteit die bijvoorbeeld de Nokia E70 of de Sony Ericsson P990i maakt. Daarvoor heeft men bij HTC zitten slapen en is de camera geen hoofdonderdeel. Een onderdeel is de aanwezige scrolltoets die absoluut een verbetering is voor de bediening van Windows Mobile. Het toestel kan daarnaast volledige one-handed bedient worden.

De TyTN is bovenal momenteel de meest uigebreide Windows Mobile alleskunner. Mensen met een Qtek 9000 of T-mobile MDA Pro kunnen zeker overwegen om over te stappen wanneer men het mini-laptop idee van het model naast zich neerlegt. De HTC Omni (opvolger de van de HTC Universal, ook wel Qtek 9000 of MDA Pro genoemd) komt pas volgend jaar. Mogelijkheden als UMTS, videobellen en push mail zijn aanwezig en maken het toestel tot een fantastisch middel dat draait op Windows Mobile. Een OS dat nog steeds zijn mobiele telefonie beperkingen kent, maar sterk leunt op zijn PDA roots.