Nokia N91 review

Wat zit er bij het toestel?

Het toestel heeft een volledig pakket met accessoires meegekregen, die vergelijkbaar is aan de N70 maar ook verschilt op een paar essentiële punten:

De bureauhouder van de N91 is erg stijlvol en heeft veel weg van de houder die bij de 8800 geleverd wordt. Het toestel past er goed in en wordt gelijk opgeladen via de connector in de houder. Aansluiten van de USB kabel op het toestel moet nog wel handmatig gedaan worden. De USB connector zit namelijk aan de zijkant van het toestel.

Uiterlijk

De afbeeldingen spraken de afgelopen maanden voor zich. Iedereen die het toestel zag was gelijk verkocht. De kleuren en het uiterlijk met titanium en aluminium materialen deed iedereen smachten naar dit nieuwe toestel. Totdat het toestel de winkel bereikte en de eerste reviews naar voren kwamen.

Vele mensen schrokken van de krasgevoeligheid van het toestel en het enorme gewicht. Ook werden steeds minder mensen gegrepen door het uiterlijk van het toestel en werd het steeds vaker omschreven als een gedrocht naast andere modellen.

Deels is dit waar. Het toestel is groot en zwaar met 113 x 55 x 22 mm en 164 gram. Niets is minder waar en ook de bijzondere kleuren zijn tot op heden nergens verkrijgbaar. Maar daarnaast moet wel gezegd worden dat wanneer men het toestel in gebruik heeft het er niet slecht uit ziet. Er wordt een statement op de tafel gelegd wanneer de N91 tevoorschijn komt!

Alleen naast modellen met gelijkwaardige functionaliteit is de N91 veels te groot, zwaar en vooral een mastodont met functies die vele mensen niet direct zien. Ook mag de krasgevoeligheid niet onbesproken blijven. De gebruikte materialen zijn mooi en maken het toestel eigenlijk te zwaar. Daar kan men overvallen. Wat vele malen erg is, is de mate waarin krassen op de cover verschijnen. Doe het toestel dus maar niet in een broekzak of een jaszak met sleutels.

Loopt men nu om het toestel heen dan valt op dat er een aantal bijzondere onderdelen zijn aan de N91. Als eerste de voorzijde. Het relatief kleine scherm wordt geflankeerd door veel glimmende en spiegelende delen en vier toetsen plus een centrale bedieningstoets. Deze vier toetsen doen hun werk naar behoren. Ook de centrale bedieningstoets is voldoende, al is die van de E70 vele malen beter.

Onder deze toetsen het bedieningspaneel voor de muziekspeler. Deze heeft geen achtergrondverlichting wat een misser is. De bediening is verder ok en vrij eenvoudig. De toets die rechtsboven op het beweegbare deel van het toestel geplaatst is, is speciaal bedoeld om de muziekspeler op te starten alleen niemand gebruikt het. Wordt de schuif nu naar beneden geschoven dan wordt het numerieke toetsenbord zichtbaar. De toetsen zijn te klein om te gebruiken. Daarnaast zijn ze scherp en geeft de achtergrond van het toetsenbord te veel mee tijdens het invoeren van een tekst. Erg plezierig is het invoeren tekst op de N91 niet.

Het schuifmechanisme is verder voldoende al werd er tijdens twee weken testen wel gemerkt dat het toestel steeds minder werd. Het dichtschuiven van de keypad was tijdens de laatste dagen van het testen niet erg soepel meer.

Wat vindt men nu verder op het toestel? Aan de linkerzijkant zijn de volumetoetsen en de stereo speaker geplaatst. De toetsen werken goed, zitten wel wat te los in het toestel, maar verder geen reden tot klagen. De stereo speaker is ronduit zwak waardoor men een inkomende beltoon of gesprek amper hoort. Wanneer het volume op zijn hoogst stond trilde het complete toestel ook als een klankkast in de handen van de gebruiker. Totaal geen lekker gevoel! Onderaan op de linkerzijkant is de USB poort geplaatst voor de aansluiting met de PC.

Aan de rechterkant is alleen een menutoets geplaatst. Hetzelfde geldt voor de achterkant waar alleen de camera lens zichtbaar is en de onderkant waar de voedingskabel aansluiting terug te vinden is. De bovenkant heeft veel meer te melden. Daar is de poort voor de headset geplaatst die gebruikt kan worden voor standaard headsets, een verloop is niet nodig. Elke headset kan gebruikt worden. Ook is de aan/uit toets hier opgenomen en kan men via de hardwarematige blokkeertoets het complete toestel blokkeren.

Het hele uiterlijk is natuurlijk apart en zal niet onbesproken blijven de komende tijd. Het blijft een apart toestel met speciale materialen, die helaas erg krasgevoelig zijn. Ook de bouwkwaliteit is een klein punt van kritiek, want door de gebruikte materialen is niet overal netjes een goede naad zichtbaar. Vooral rond de schuif sluiten bepaalde helften niet goed op elkaar. Niet echt de kwaliteit die verwacht had mogen worden van Nokia.

Concluderend kan gezegd worden dat de Nokia N91, bovenal een bijzonder toestel is met zijn eigen uiterlijk en statement die gedeeltelijk bekend is van de 8800. Het toestel doet het naar behoren op vele vlakken binnen de bouwkwaliteit en uiterlijk, maar laat op een aantal andere punten aardig wat steekjes vallen. De uitwerking hiervan heeft zeker invloed op wat aan het einde van de review geconcludeerd zal worden.

Uithoudingsvermogen

Het uithoudingsvermogen is niet één van de sterkste punten van dit toestel. De Nokia N91 is een smartphone en dan ook nog eens een UMTS smartphone dat maakt het er allemaal niet beter op. Een uithoudingsvermogen van twee à drie dagen is maximaal haalbaar en dan maakt men heel af en toe gebruik van de functies van het toestel. Gaat men frequent gebruik maken van Bluetooth, UMTS en maakt men een simpel gesprek dan gaat het hard achteruit en moet het toestel elke dag aan de lader.

Het laden van het toestel gaat redelijk snel. Binnen anderhalf uur is het toestel vol. Gelukkig is dat een pluspunt in dit verhaal, maar eigenlijk houdt het niet over. Het is altijd beter dan die oude UMTS toestellen die het nog geen dag volhielden.

De harddisk speelt ook een rol in dit verhaal, maar daarover wordt nog gesproken bij het onderdeel Extra.

Belkwaliteit

De belkwaliteit is opnieuw op een hoog niveau bij Nokia. Gesprekken zijn duidelijk en komen goed over bij normaal gebruik. Kwaliteit is beter dan elke andere smartphone die nu aanwezig is op de markt. Geen reden tot klagen met dit toestel. Al lijkt de kwaliteit minder te zijn dan zijn broertje de N70. Een aantal testen wezen dat uit.

Op de diverse netwerken geen probleem met bellen en wanneer men het gesprek op de handsfree functie zet is het gesprek redelijk goed verstaanbaar. Het houdt bij de N91 niet over al klaagt de andere kant niet en bij het hoogste geluidsniveau hoort men zich zelf nog niet terug. Dit is ronduit netjes te noemen en getuigt zich van een goede kwaliteit.

Deze kwaliteit komt erg goed van pas tijdens het videobellen. Gesprekken komen via het scherm en de handsfree functie erg goed door. Ook de andere kant klaagt niet over de kwaliteit. Helaas heeft de N91 geen videocamera op de voorkant waardoor een echt videogesprek niet gevoerd kan worden. Het is wel mogelijk om met de camera op de achterkant de andere kant van de lijn te laten zien waar men is.

Het gespreksoverzicht is op te vragen via de opneemknop en bevat vier tabbladen, die qua duidelijkheid niks te wensen over laten. De gegevens zijn simpel op te vragen via de tabbladen en men kan alles vinden wat gerelateerd is aan de gemaakte gesprekken. In het menu onder de icoon logboek vindt men nog meer informatie. Hier worden ook nog andere punten weergeven zoals de duur van de diverse oproepen, de kosten van deze oproepen (alleen mogelijk wanneer de kosten voor 1 minuut zijn ingesteld) en de GPRS gegevenssteller. Alles is simpel en doeltreffend op één punt te vinden en zo hoort het. Het instellen van de timers/tellers is vrij simpel te doen in het logboek menu. Men kan aangeven hoe lang de tellers bijgehouden moeten worden, hoeveel een gesprek mag kosten en welke eenheden gebruikt moeten worden. De tellers op nul zetten is zo gepiept via het menu van het logboek. De manier waarop dit alles werkt is gelijk aan andere Series 60 toestellen.

De meegeleverde beltonen die in het toestel zitten zijn 64-polyphonic beltonen en klinken erg goed. Er worden ook een groot aantal extra beltonen meegeleverd. MP3 wordt ondersteund en tevens kunnen opnamen gemaakt worden met de opnamefunctie en gebruikt als beltoon. Eigen beltonen instellen via de harddisk is ook getest en werkt. Een erg leuk punt dat gemeld moet worden is een nieuwe functionaliteit in Series 60 3rd Edition. Deze geeft namelijk de mogelijkheid om de naam van de contactpersoon uit te spreken in plaats van een beltoon of tegelijk met een beltoon. Het klinkt aardig, maar het is nog wel een computerstem die een naam probeert uit te spreken. Een echte stem is het niet en menigmaal is het amper te verstaan wat het toestel zegt. Maar toch heeft het zeker een potentie.

De trilfunctie wordt redelijk gevoeld in het toestel wanneer het toestel in de zak van bijvoorbeeld een jas is geplaatst. Dit zal waarschijnlijk te maken hebben met het feit dat het toestel wat ander materialen gebruikt dan een N70. De N91 is wat holler van binnen. Het toestel zit verder erg lekker in de zak van een broekzak of een jas. Men steekt het toestel toch nog zo even weg.

Beeldscherm

Het beeldscherm van de N91 is niet direct een verbetering ten opzichte van de N70. Het aantal kleuren en de resolutie zijn ten opzichte van de N70 gelijk gebleven. Op het gebied van het scherm zijn er dan ook weinig tot geen verschillen te zien. Daarvoor moet men zijn bij het sublieme scherm van de N80 of de E-series. Het scherm is wel erg duidelijk en ziet er redelijk goed uit wanneer de zon erop schijnt. Helaas spiegelen het plexiglas voor het scherm en de omliggende materialen wel wat. Tijdens de warme dagen en een telefoongesprek wordt het scherm nat van het oor.

Het scherm van de Nokia N91 schakelt zich tijdens het bellen niet uit en toch jammer want het zou batterijtijd kunnen besparen. Bij oudere Symbian Series 60 toestellen is de screensaver in de vorm van een klok amper afleesbaar wanneer de verlichting van het scherm niet ingeschakeld is. Dat is eindelijk opgelost in Series 60 3rd Edition. De screensaver is namelijk groter geworden en veel beter af te lezen. Men bedekt nog niet het complete scherm, maar alles is beter dan de oude oplossing.

Menu

Het soort besturingssysteem bepaald ook wat voor een soort menu of gebruikersinterface in het toestel aanwezig is. De Nokia N91 maakt gebruik van het Symbian 9.1 besturingssysteem met de nieuwste gebruikersinterface Series 60 Third Edition en dat is gelijk te zien. Een groot aantal nieuwe iconen, thema's en onderdelen in de interface die nu draait nog wel draait op een kleinere resolutie van 176 x 208 pixels.

Net zoals de N90 en N70 heeft de N91 een homescreen op het bureaublad van het toestel, zoals de Windows Mobile toestellen al wat eerder hadden. Daarop worden opstaande taken, agenda-items van de huidige dag, verjaardagen in de komende dagen getoond en kunnen door de gebruiker vijf sneltoetsen naar een aantal programma's ingesteld worden. Ook de muziekspeler zal nu op het homescreen worden weergegeven wanneer deze draait. Men vindt daarnaast net zoals in alle andere toestellen met een Series 60 gebruikersinterface de mogelijkheid tot openen van de taskmanager via de menutoets een aantal seconden vast te houden. Deze taskmanager kan men gebruiken om snel van het ene naar het andere opstaande programma te klikken of om programma's via de "c" toets snel af te sluiten. Een extra punt is het feit dat de rode gespreksbeëindigingstoets gebruikt wordt voor het sluiten van applicaties, die naderhand op het toestel geplaatst zijn. Daarvoor zal een gebruiker zeker moeten opletten.

Wat de gebruiker verder op het beginscherm ziet is gelijk gebleven aan de Nokia N70, namelijk de notities voor de provider, de tijd, de Bluetooth, batterij, berichten en het ontvangst van het belsignaal. Aan de onderzijde van het scherm zijn twee links zichtbaar die door beide soft-keys gebruikt kunnen worden. Het gaat hier standaard om twee standaard links, maar deze kunnen zelf naar eigen wens ingesteld worden via het instellingen menu. Naast deze instellingen kan men de centrale 5-richtings bedieningstoets in de vijf richtingen ook een functie meegeven. Dit werkt alleen wanneer het homescreen niet ingeschakeld is.

Wanneer men het menu zelf wil opstarten moet men op de menuknop drukken. In het menu vindt men een groot aantal iconen in roosterweergave waarachter een groot aantal programma's zitten. De manier waarop deze iconen zijn ingedeeld is een stuk verbeterd en diverse programma's zijn opgedeeld in redelijk aantal mappen. Het is mogelijk om de volgorde en mappen waarin diverse programma's staan aan te passen. De gebruiker kan zelfs de plek wijzigen waar een map staat. Naast het wijzigen van deze mappenvolgorde en de indeling daarvan is het mogelijk een andere soort van weergave van alle mappen te kiezen, genaamd de lijstweergave. Ook bij de lijstweergave is verplaatsing mogelijk.

Het homescreen op het bureaublad van het toestel heeft een aantal kleine aanpassingen, die men kan doorvoeren. Men kan de vijf snelkoppelingen instellen en het homescreen aan en uit zetten. Allemaal wat karig. Hopelijk is het mogelijk wat aanpassingen te doen en wat eigen inzichten te realiseren met een nieuwe thema creator.

Het menu heeft de mogelijkheid tot zeer uitgebreide thema's, iconen en achtergronden. Het standaard thema in het toestel is van een mooie kwaliteit vooral de iconen zijn erg netjes geworden. Verder zijn vier thema's in het toestel meegeleverd. De mogelijkheid tot het downloaden van een thema was nog niet aanwezig tijdens de test van het toestel.

Telefoonboek

Bij de dit toestel is het telefoonboek, contacten genoemd, net zoals in andere Series 60 smartphones. De contacten kunnen standaard op twee manieren opgevraagd worden en dat is wanneer men in het menu naar contacten gaat of wanneer men de 5-richtings bedieningstoets indrukt (vooraf ingestelde functie, die aangepast kan worden). Heeft men contactpersonen op de SIM kaart staan dan kunnen deze niet in de contactenpersonen lijst worden weergegeven. Deze contactpersonen moeten eerst worden overgezet naar het geheugen van het toestel zelf. De N91 vraagt daar zelf om wanneer de eerste keer contacten applicatie wordt bezocht. Onder contacten kunnen verder onder twee tabbladen de contactpersonen en de groepen waar deze personen zijn ingedeeld worden bekeken. Het aantal groepen en contacten die de gebruiker kan toevoegen is beperkt aan het vrije interne of externe geheugen.

Per contactpersoon kan men standaard een redelijk aantal punten met data toevoegen: Voornaam, Achternaam, Bedrijf, Functie, Telefoonnummer, Mobielnummer, Faxnummer, Emailadres. Mocht men dan meer data willen toevoegen dan kan dit via "gegeven toevoegen" en kan men diverse extra's gegevens toevoegen zoals: Telefoonnummers, Mobiele nummers, Fax nummers, Adressen, Emailadressen, URL's, de verjaardag van een contactpersoon en een notitie. Het is nog niet zo uitgebreid als de Orange SPV C600, maar voor een smartphone is het niet anders dan zeer netjes. Deze optie is exact hetzelfde gebleven met andere Series 60 toestellen.

Het is mogelijk aan een persoon of groep een afbeelding en een thumbnail (kleine afbeelding of logo) of een beltoon toe te voegen. Men kan ook aangeven wat de standaardnummers en adressen zijn om naar te SMSen, te bellen, te videobellen, te MMSen of te emailen. Dit kan erg handig zijn wanneer men meerdere nummers in het geheugen heeft staan. Het is ook mogelijk om een normaal thuisnummer in te stellen als SMS nummer. Naast deze functies kan men de diverse contactpersonen vanuit het programma versturen via Bluetooth, email en SMS. Contactpersonen opslaan op de harddisk is mogelijk met Series 60 3rd Edition en dat is vooruitgang ten opzichte van eerdere Series 60 edities.

De voice dailing werkt met een vooraf ingestelde invoer en de gebruiker kan met de klep gesloten ook een nummer opvragen. Dit werkt redelijk, al geeft het toestel nog een vage reactie wanneer de juiste contactpersoon niet gevonden wordt. Het toestel spreekt dan iets terug wat niet te verstaan is. Gelijkwaardig aan de opleesfunctie bij een inkomend gesprek.

Messaging

Alle mogelijkheden op het gebied van messaging zijn aan boord van dit toestel. MMS, SMS, picture messaging, email via POP3, SMTP en IMAP4 servers zijn aanwezig. Men kan de diverse berichten opvragen via het berichten icoon in het menu en daar vind men een aantal mappen in een lijstweergave. Men kan snel een bericht invoeren of de inbox bekijken waarin alle soorten berichten op de email berichten na samen zichtbaar zijn. Nadeel is daarvan is dat men dan alle berichten door elkaar heeft staan. Een goede manier was geweest berichtregels te introduceren waardoor de diverse berichten in bepaalde zelf te definiëren mappen terecht zouden komen. Helaas is deze functie nog niet opgenomen in de Series 60 interface.

Het invoeren van de tekst via het toetsenbord gaat niet bepaald snel en werkt totaal niet lekker. Het topzware gewicht van het toestel werkt daarbij ook niet echt mee. Alle verdere instellingen op deze Nokia zijn hetzelfde als bij ander Nokia toestellen. Het "#" dient voor de bediening van de soort invoermodus, de "c" toets is voor het verwijderen van de tekst en de "ABC" toets dient voor het selecteren van tekst of het wijzigen van de mogelijkheden die er zijn voor het invoeren van tekst in het toestel. Tijdens het invoeren zijn er een aantal regels te zien waarop de tekens worden geplaatst. Heeft men het bericht af en hoeft het nog niet verstuurd te worden dan kan het worden opgeslagen in de ontwerpen map. Is het bericht eindelijk verzonden dan komt het in de verzonden map geplaatst. Versturen van een foto of een andere multimedia bestand is gewoon mogelijk via het berichten programma, maar ook via het fotoalbum of RealOne programma. Ontvangen bestanden kunnen bekeken worden door middel van deze programma's.

Een nieuw onderdeel in het messaging gedeelte is het invoeren van email accounts. Vroeger werkte dat nogal omslachtig, maar vanaf nu is dit opgelost door een simpele wizard die doorlopen moet worden. Alle opties en invoervelden worden aangegeven en aan het einde heeft de gebruiker heel eenvoudig zijn instellingen in het toestel zitten. Absoluut een verbetering ten opzichte van de oude situatie. In de toekomst zullen zelfs speciale provider gestuurde systemen en programma's komen die het toestel volledig zullen instellen. Men hoeft dan nooit meer zelf de instellingen te bepalen, te kiezen of te downloaden bij de provider. Het toestel maakt zelf contact met de provider, download de data en zal het toestel compleet instellen voordat u het menu of een andere functie in het menu gezien heeft. Het systeem is in een simpelere vorm al aanwezig in provider-gelockte modellen als bijvoorbeeld een T-mobile MDA Pro. In de toekomst zal het op alle modellen werken.

Connectivity

Connectiviteit is een naam die door Nokia verzonnen is in de mobiele telefoon markt. Sinds een aantal jaar is Nokia al bezig geweest met het inbouwen van poorten in mobiele toestellen waarop een datakabel aangesloten kan worden. De N91 heeft als eerste Nokia smartphone een USB poort meegekregen die in het toestel aanwezig is. Alle andere modellen hadden tot dusver een pop-port.

Aangaande de Bluetooth moeten worden opgemerkt dat deze functie enorm goed werkt en vrij weinig vraagt van de batterij. De reikwijdte van de Bluetooth antenne en de achterliggende software is veel verder en beter dan die van andere modellen. In de afgelopen weken is gebleken dat Nokia Bluetooth ontvangers en software veel stabieler zijn dan die van andere merken, dat blijft een sterk punt van Nokia. Op de Nokia N91 is het ook mogelijk om via een headset constant audio te beluisteren. Simpel een verbinding leggen en een reeks MP3 bestanden starten is voldoende. Helaas is de kwaliteit nog niet fantastisch, wellicht brengt een toekomstige stereo Bluetooth headset daar verbetering in, die bij de nieuwe modellen verkrijgbaar zal zijn. Helaas wordt stereo audio (A2DP) niet ondersteunt.

De verbinding leggen met de PC en Windows Media player 10 gaat zonder enige moeite. Wanneer de kabel in het toestel gestoken wordt en aangesloten is aan de PC, worden in het toestel drie opties gegeven. Namelijk Media speler, PC Suite en Massaopslag. Allemaal vrij logisch, maar ze worden toch nog even verder uitgelegd. De media speler verbinding zorgt ervoor dat het toestel gekoppeld wordt aan de WMP 10 (waarvoor een speciale weergave wordt meegeleverd). Daarmee kan men synchroniseren net zoals de iPod dat doet met iTunes. De N91 heeft nog geen ondersteuning voor iTunes. Het synchroniseren van data gaat simpel en via een USB 2.0 poort erg snel. De 4 GB harddisk is binnen enkele tientallen minuten compleet gevuld. Let alleen wel op wanneer men automatisch gaat synchroniseren. Echt alle muziek in de WMP 10 zal gelijk overgezet worden wanneer het toestel aangesloten wordt.

De PC Suite verbinding zegt genoeg. Men kan op deze wijze het toestel synchroniseren met een mailprogramma zoals Outlook of Lotus Notes. De laatste optie is massaopslag en wil niet anders zeggen dat de harddisk van de N91 een nieuwe schijf wordt in de Windows verkenner. Men kan op deze wijze erg snel data zoals video's, foto's of muziek overzetten. Tijdens het overzetten van data in de eerste en derde optie zal het toestel op flight mode gezet worden. De keuze hiervoor is onbekend, maar het toestel doet dat redelijk snel.

Op het toestel zit ook een modem, die gebruikt kan worden voor een draadloze inbel- of GPRS verbinding tussen een laptop en een netwerk. Men kan de verbinding met de PC, laptop of ander netwerk via Bluetooth of, datakabel laten lopen.

Andere applicaties die aanwezig zijn; zijn een device manager voor het ontvangen van service instellingen van providers of de werkgever en een PC Suite synchronisatie applicatie die bijhoudt wat de status is van de synchronisatie.

Alle N91 heeft Wifi/WLAN mee gekregen aanboord van het toestel. Het toestel ondersteunt daarbij twee verschillende soorten ook wel verbindingssnelheden genoemd, namelijk Wifi b/g. Dit maakt het mogelijk menig Wifi verbinding op te zetten die momenteel beschikbaar is. Helaas is er geen VoIP client aanwezig op het toestel. De N80 en E-series ondersteunen dit wel, de N91 moet het helaas ontberen. SIP wordt wel ondersteund. Dus via een SIP router en netwerk is het wel mogelijk om gratis gesprekken te voeren via de N91.

Het instellen van een WLAN verbinding is wat omslachtig. In de interface van het toestel zijn drie plaatsen waar de gebruiker iets over een WLAN verbinding kan terug vinden. Dit zijn de Connection manager onder connectiviteit, waar een zoektocht naar netwerken gedaan kan worden en de twee plekken in het onderdeel Instellingen. Daar stelt men de WLAN verbinding onderdelen in als het netwerk access point en de diverse beveiligingsinstellingen en netwerknamen. Eenvoudig zoeken op de naam van het netwerk is er helaas niet bij en het geheel blijft wat omslachtig. Windows Mobile en Sony Ericsson (in de P990i) hebben beide een vele malen eenvoudiger systeem waarbij alle opties, instellingen en mogelijkheden in één eenvoudig applicatie zijn ingebouwd.

Het feit dat nu echt elke verbindingsoptie aanboord is, is natuurlijk een uitkomst. Het toestel zal het hier erg goed op doen. Het feit dat het toestel 3G/UMTS, GPRS, EDGE en HSCSD verbindingen mogelijk maakt, zorgt voor geheel af plaatje. Het is nu nog wachten op een Nokia met HSDPA.

Geheugen

De hoeveelheid geheugen van het toestel is rond de 17 MB en is meer dan genoeg voor de gebruiker van het toestel. Ook wanneer grote bestanden binnen worden gehaald via emailberichten.

Naast het interne geheugen is er in het toestel een harddisk aanwezig die 4 GB groot is. De N91 is daarmee op de Nederlandse markt de eerste met een ingebouwde harddisk. Samsung bracht al eerder in Europa een toestel met 3 GB harddisk. Ook zullen zij aan het einde van het jaar een toestel brengen met 8 GB harddisk. Nokia zal hier zeer waarschijnlijk op reageren met een toestel met 10 GB harddisk.

De harddisk doet het verder naar behoren, maar is vrij langzaam. Vooral naast een iPod is dat erg duidelijk. Muzieknummers worden vele malen sneller geopend in de iPod, ook merkt men in de N91 dat de harddisk enorm warm wordt. Het toestel minstens een half uur gebruiken en men kan er bijna een ei opbakken. Het toestel voelt gewoon warm en onprettig aan.

Een tip voor de gebruikers! Formatteer de harddisk altijd op het toestel zelf, niet via de PC! Laat het toestel ook niet vallen. De harddisk blijkt niet zo stevig te zijn als gemeld is. Er blijkt een document met een groot aantal pagina's te zijn bij service points waarin gemeld wordt dat men de harddisk maar op bepaalde manieren mag benaderen en dat het toestel vooral plat of rechtopstaand gebruikt moet worden.

Camera

De 2.0 megapixel camera in de N91 is van een kwaliteit die in de huidige markt zijn mannetje staat. Het geheel komt redelijk overeen met wat er in de Nokia N70 is geplaatst. De camera wordt gestart door de functie in het menu te kiezen. Er is namelijk geen klep of schuif voor de camera aanwezig zoals op de N70. Ook ontbreekt de flitser en een aantal instellingsopties in het menu.

De camera is redelijk tot zeer snel. Ook het opslaan van bestanden gaat snel genoeg. De camera past net zoals andere camera's constant de invloed van de lichtintensiteit aan die de omgeving heeft op de camera (en videocamera). De foto's die gemaakt worden hebben het formaat JPG. Er is ook een nachtmodus aanwezig wanneer nodig. Het toestel past zich niet aan de omgeving aan, zoals de N70 en N90 dit wel doen.

De camera-interface in de N91 heeft geen ander uiterlijk gekregen dan de N-series, Er is de keuze uit twee resoluties; 1600 x 1200 pixels en 640 x 480 pixels. De laatste resolutie is speciaal voor MMS, maar meestal hebben dergelijke foto's toch nog een grootte rond de 50 KB en dat is een redelijke hoeveelheid om via MMS te versturen en ontvangen, als men ervan uit gaat dat een MMS maximaal 100 KB kan bevatten. Tevens is een VGA cameraresolutie nogal groot om te ontvangen op een scherm dat meestal niet groter is dan 176 x 220 pixels. Een kleinere resolutie had zeker aanwezig mogen zijn. Al kan men in een MMS bericht de afbeeldingen kleiner maken. Deze naar een mailadres sturen en op de PC bekijken is niet bepaald aan te raden. De kwaliteit is niet echt fantastisch.

Verder is er een keuze uit verschillende kwaliteiten (Hoog, Normaal, Gering). Er is ook een multishot functie waarbij zes foto's snel achter elkaar geschoten kunnen worden. Helaas, is het niet mogelijk om de multishot functie op enige wijze aan te passen.

Verdere instellingen die in het toestel aanwezig zijn voor de camera is de zelfontspanner met drie standen (10, 20 en 30 seconden), de mogelijkheid tot het inschakelen van de nacht modus, het maken van foto's met vijf schillende soorten witbalans (Automatisch, Zonnig, Bewolkt, Gloeilamplicht en TL-licht) & vier verschillende soorten Kleurtoon (Normaal, Sepia, Zwart & Wit en Negatief), wijziging van de standaard naam en de wijziging tussen de harddisk en het interne geheugen als opslagmedium.

Een videofunctie mag en kan niet ontbreken in een smartphone en is in de N91 samengevoegd met de camera in één applicatie. De kwaliteit die uit het toestel komt is erg netjes. Met een maximale resolutie van 352 x 288 pixels kunnen video's gemaakt worden die ergens op lijken. De video's worden zelfs opgeslagen in het formaat MP4 en 3GP (voor de kleinere formaten). De aanwezige resoluties in het toestel zijn 352 x 288 pixels, 176 x 144 pixels en 128 x 96 pixels.

De mogelijke opties zijn helaas niet op hetzelfde niveau als de camera. Er is alleen de keuze uit een normale en nacht modus die niet heel erg goed is. Daar had meer ingezeten. Tevens zijn er vijf schillende soorten witbalans (Automatisch, Zonnig, Bewolkt, Gloeilamplicht en TL-licht) & vier verschillende soorten Kleurtoon (Normaal, Sepia, Zwart & Wit en Negatief), kan het geluid worden uitgeschakeld, is er mogelijkheid tot wijziging van de standaardnaam en de wijziging tussen de harddisk en het interne geheugen als opslagmedium.

Wanneer de afbeeldingen gemaakt zijn door de camera kunnen ze opgevraagd worden via de Galerij icoon in het menu. Hier wordt geen scheiding meer gemaakt tussen de data op de harddisk en de data op de telefoon zelf zoals dat bekend is uit vorige Series 60 modellen. Onder de map afbeelding vindt men de gemaakte afbeeldingen de oude weergave, die vele malen sneller is dan de weergave gebruikt op de N70. De rondo die op dat toestel geïnstalleerd is vraagt erg veel van het toestel. Het is één van de hoofdredenen, dat er zoveel geklaagd wordt over de snelheid van de N70.

De Galerij toont nog steeds echt alle bestanden die op de harddisk en het interne geheugen geplaatst zijn. Dit wordt ten eerste een enorme lijst en ten tweede worden ook afbeeldingen uit programma's getoond, die totaal niet getoond hoeven te worden. Nokia zou hiervoor een functie moeten inbouwen die aangeeft welke mappen afgezocht moeten worden naar de juiste bestanden.

Wanneer een foto geopend wordt kan men de foto fullscreen weergeven, roteren, verwijderen, van naam wijzigen en er op inzoomen. De aanpasmogelijkheden voor de netgemaakte foto's zijn duidelijk aanwezig en netjes voorzien.

Een video kan worden bekeken in de RealOne speler. Het werkt vrij simpel. Met deze video speler is het mogelijk zijn om TV te kijken op het toestel via een streaming verbinding. De RealOne speler is vooral op het toestel geplaatst om bijvoorbeeld muziekvideo's en omgezette DVD's te bekijken op het toestel.

Versturen van foto's en video's gaat vrij simpel via MMS, Bluetooth, email en de meegeleverde datakabel en software. Een uitkomst daarvan is dat men niet van te voren de Bluetooth functie aangeschakeld hoeft te hebben om iets te versturen. Het toestel schakelt deze zelf aan wanneer men iets wil versturen.

De camera in de N91 is een leuke extra functie aanboord van het toestel. De kwaliteit is gelijkwaardig aan die in de N70 en doet zijn werk naar behoren. Verder weinig tot geen aanmerkingen hierop. De flitser is er niet en een aantal functies bekend van de N-series zijn ook niet aanwezig. De camera vraagt wat meer gebruikerservaring dan die in de N-series, maar dat is geen probleem. De camera in N91 is vooral bedoeld om heel af en toe een foto mee te schieten en niet zoals bij de andere N-series dagelijks en in diverse omstandigheden.

Aanwezige programma's

De hoeveelheid extra programma's, die in het toestel aanwezig is, is uitgebreid ten opzichte van de Nokia N70 op een paar kleine punten maar vooral compleet vernieuwd op een groot aantal vlakken. Een aantal programma's komen standaard terug en een aantal andere worden extra meegeleverd. Vooral de laatstgenoemde programma's zijn momenteel maar gedeeltelijk bekend en worden hier dan ook niet besproken.

Een aantal programma's zijn standaard terug te vinden op een Series 60 toestel. Dit zijn onder andere een agenda met de takenlijst nu ingebouwd in plaats van een losse applicatie, een profielprogramma (waar mee vijf vooraf ingestelde profielen gewijzigd kunnen worden, waaronder een flight mode profiel), favorietenprogramma (om de rechter soft-key en daaronder de favorieten aan te passen), notities/kladblok, omrekenfunctie, rekenmachine, opname-eenheid of voicememo (één minuut opneemlengte en bestanden met een AMR formaat, die gebruikt kunnen worden als beltoon), alarmklok, informatieprogramma over de harddisk, chatprogramma via instant messaging en de standaard Nokia voice command functie, die gebruikt kan worden voor diverse functies binnen het toestel. Ook is er in dit toestel een volledige file manager geïntegreerd, die het mogelijk maakt diverse mappen te bekijken en diverse bestanden over te zetten.

Op het toestel vind men twee browsers, een vernieuwde internet browser en een WAP browser, waarmee ook simpele internetpagina's kunnen worden bekeken. De Opera browser is niet meer nodig, want Nokia heeft nu een fantastische browser in alle nieuwe Series 60 toestellen geplaatst. Deze browser lijkt er hetzelfde uit te zien als wat men gewend was, maar niks is minder waar. Het complete scherm waarin de gebruiker rondsurft is compleet vernieuwd. Bovenin wordt alle verbindingsinformatie weergegeven en de rest van het scherm is verder gevuld met de webpagina.

Als de pagina geopend wordt is gelijk duidelijk dat er veel veranderd is. De pagina wordt goed weergegeven en alles is direct leesbaar. Ook is er een kleine cursor zichtbaar die bediend kan worden met de centrale bedieningstoets. Deze kan de gebruiker over het hele scherm verplaatsen. Over de pagina surfen of bijvoorbeeld links aanklikken wordt hierdoor doodeenvoudig. Een tweede functie is toegevoegd speciaal wanneer pagina's erg groot worden. Deze functie, die bestaat uit een transparant venster dat over de pagina heen valt en aangeeft waar de gebruiker zich op de gehele pagina bevindt, wordt geactiveerd als men veel moet scrollen in een bepaalde richting.

De manier waarop dit alles werkt is subliem en waar genot om te gebruiken. Het is nu mogelijk om op een goed groot scherm te surfen zonder dat daarvoor een touchscreen nodig is. Daarnaast is er nog een derde functie toegevoegd. Als de gebruiker namelijk de terug toets indrukt worden de pagina's die bezocht zijn in een soort rondo getoond. Men kan nu simpel door de rondo heen gaan en de juiste pagina uitkiezen die net bezocht is. Werkelijk een uitkomst, die geen enkele andere browser op een mobiel toestel ooit bood.

De WAP browser gebruikt men om WAP en simpele internet pagina's en content diensten, zoals Vodafone Live of T-zones te bezoeken. Via een GPRS verbinding over WAP (oftewel GPRS-en) of een inbelverbinding over WAP (oftewel WAP-pen) kan men de browser gebruiken.

Naast deze programma's worden er één programma meegeleverd, die vrij gebruikt kan worden. Dit is Nokia Life Blog dat mogelijkheid geeft al de bezigheden en afbeeldingen te bloggen/delen via het toestel.

De Navigator is een applicatie speciaal bedoeld om mee te kunnen navigeren, maar deze keer niet met kaarten van een bepaald land. De applicatie heeft alleen de functionaliteit van het bijhouden van log en het ophalen van de huidige positie. Men kan dus van een bepaalde route de positie, snelheid en andere informatie bijhouden. Er is ook een kompas aanwezig waarmee een bepaalde positie gevonden kan worden. Er kleeft één nadeel aan, de gebruiker zal zelf een GPS ontvanger moeten hebben. Deze wordt niet meegeleverd bij het toestel.

De landmark applicatie slaat waypoints en posities op die men in de navigator applicatie heeft bezocht of gaat bezoeken. Het is een planner waarmee van te voren de route bepaald kan worden.

De flash player is speciaal bedoeld voor het afspelen van flash animaties die meegestuurd worden met een emailbericht. De applicatie werkt vrij eenvoudig en geeft de gebruiker de mogelijkheid alle mogelijke flash bestanden te bekijken.

Over de ingebouwde en meegeleverde Help functie en SIM-functie moet natuurlijk ook gesproken worden. Het toestel heeft een hele simpele en handige Help functie die de handleiding eigenlijk overbodig maakt. Men kan namelijk bijna alles vinden in de Help functie van het toestel. De SIM-functie is een onderdeel van het menu en daarbinnen kan men een aantal nummers en functies die op de SIM kaart staan bekijken en gebruiken, zoals de dienstnummers en de belangrijke nummers van een provider.

De zelfstudie applicatie is iets compleet nieuws op toestellen van Nokia. De applicatie legt alle functies uit van het toestel in een redelijk aantal aparte programma's. Alle functies van het toestel komen aanbod en geven de gebruiker een goed beeld van het toestel. Standaard wordt dit programma onder de rechter soft-key geplaatst tijdens het eerste gebruik waardoor iedereen gelijk door de complete uitleg kan lopen.

Games

Op de N91 zijn geen games aanwezig. Wel een misser, want minstens één game had wel gemogen.

Extra's

Onder het onderdeel Extra's zijn er weer een aantal punten die besproken zullen worden. Daaronder het onderdeel DVS (Drukken Voor Spreken, ook wel Push-to-talk genoemd), de aanwezige FM radio en een groot verhaal waarin de N91 vergeleken zal worden met de iPod Video en Sony Ericsson W950i.

Push-to-talk geeft een N91 dezelfde functionaliteit als een portofoon, maar dan via het GSM netwerk. Met een druk op de knop kan een gebruiker daarmee een groep andere gebruikers bereiken, die men op het toestel zelf kan instellen. Net als bij een portofoon is het half-duplex, dus de ontvanger kan niet tegelijkertijd iets terugzeggen. Uiteraard is het bericht net als een gewoon GSM gesprek gecodeerd en reist het via het netwerk waardoor afstanden tussen zender en ontvanger niet relevant zijn zolang beide binnen bereik van het betreffende netwerk zitten. Dit kan bijvoorbeeld worden ingezet voor hulpdiensten, als vervanging van de portofoons.

De specificatie ("Push-to-talk over Cellular (PoC)") werkt via GPRS, EDGE, WCDMA (UMTS) en WiFi. Men kan er alleen gebruik van maken wanneer de provider het ondersteunt. Momenteel zijn er in Nederland nog geen providers die deze dienst aanbieden. Een groot aantal toestellen is al wel uitgerust met Push-to-talk of ook wel DVS (Druk Voor Spreken) genoemd in het Nederlands.

De radio, die ten opzichte van de Sony Ericsson W950i radio met RDS een beetje matig afsteekt. De kwaliteit is best goed, maar kan gewoon niet op tegen de RDS radio van de Zweedse buren. De mogelijkheden zijn alleen toegespitst op het Visual gedeelte wat niet aanwezig is in Nederland en ook alleen nog maar in een testfase op twee plekken in Europa aangeboden wordt. Net zoals de volgende functie DVS is het een functie die waarschijnlijk zal doodbloeden in de komende maanden op de Europese en Nederlandse markt.

Zoals aangekondigd een vergelijking tussen de Nokia N91, Sony Ericsson W950i en iPod G5 Video. Bekijk de complete vergelijking via de link hieronder en lees alles over de nieuwe muziekmogelijkheden van de Nokia N91.

Vergelijkingsreview Nokia N91, Sony Ericsson W950i en iPod G5 Video

Conclusie

Zoals altijd aan het einde van de review zal er geconcludeerd wordt wat het toestel in zich heeft. Als eerste moet gemeld worden dat de N91 die tijdens de test gebruikt werd verre van stabiel was. Het toestel heeft regelmatig spontaan een reset gedaan. Het is bekend bij Nokia dat dit probleem vaker voorkomt ook bij modellen in de winkel. Dit zal in de toekomst zeker opgelost worden, maar de N91 moest na een vertraging van enkele maanden nu toch een keer op de markt komen.

Verder moet opgemerkt worden dat het toestel geen games aanboord had. Jammer, dat geldt ook het onhandige toetsenbord met de te kleine toetsen en de WLAN applicatie die te omslachtig kan zijn.

Aan punten als de krasgevoeligheid, het lompe en zware uiterlijk en de mindere speaker- en gesprekskwaliteit zal zwaarder moeten worden getild. Dit kan namelijk niet, zeker niet uit de handen van Nokia.

Loopt men langs de pluspunten dan valt op dat natuurlijk de 4 GB harddisk en directe 3.5 mm audioaansluiting voor muziekliefhebbers pluspunten zijn. Ook de uitstekende muziekmogelijkheden en kwaliteit mogen niet vergeten worden. Voor een telefoon biedt de N91 ontzettend goede kwaliteit, al is de vraag tegen welke prijs!

Andere punten als de nieuwe internet browser, de aanwezigheid van Wlan/Wifi, het nette accessoirepakket, de redelijke camera en vooral het uiterlijk mogen niet onbesproken blijven. Vooral het uiterlijk zal de ene persoon wel aanspreken en de andere niet. Het toestel is wel een statement wanneer men het op de tafel legt. Iedereen vraagt zich nieuwsgierig af wat het voor een toestel is.

Als over het geheel heen kijkend heeft Nokia een sterk product neergezet, dat veels te laat de markt bereikt heeft. Het biedt wel sublieme kwaliteit, maar tegen een prijs die gelijkwaardig is aan twee gelijkwaardige modellen van de tegenhanger in de markt en in een lagere prijsklasse. Ook de iPod van Apple biedt voor een mindere prijs meerdere modellen die tegen de Nokia opkunnen qua kwaliteit en mogelijkheden. De iPod kan alleen niet bellen.

De keuze voor de consument zal dan ook vooral gemaakt moeten worden tussen een N91, een Sony Ericsson Walkman van een lagere prijs of een losse telefoon en een iPod of andere MP3 speler. De keuze zal de komende periode vooral tussen de laatste twee opties gemaakt worden. De N91 is simpelweg veels te duur en kan qua prijskwaliteitsverhouding niet op tegen de andere twee en dan wordt er nog niet eens gesproken over alle mogelijke accessoires die voor beide andere mogelijkheden verkrijgbaar zijn. Sony Ericsson biedt een aantal mooie dingen aan net zoals Apple. Hieronder speciale headsets, speakersets en andere accessoires. Nokia kan hier niets tegenover zetten.

Nee, de N91 zal geen succes worden ondanks alle handige en goede pluspunten als de muziekkwaliteit. De negatieve punten en vooral de prijs werken het toestel tegen. Ieder slim persoon wacht op de SE W950i (die goedkoper zal zijn en betere mogelijkheden biedt vooral qua video en fysieke omvang). Men neemt genoegen met bijvoorbeeld een SE W900i of W810i (die vele malen goedkoper zijn maar met een iets mindere muziekkwaliteit) of men koopt een normale telefoon en een iPod uit de reeks die Apple aanbiedt.

Nee, de N91 is in onze ogen momenteel te laat gebracht, te zwaar, te lomp en vooral veels te duur! Leuk voor de niche markt, niet voor de massa.